SHR-studiemiddag eiken op Bataviawerf, 1 oktober 2015
Eiken een overgewaardeerde houtsoort?
–toepassing uit traditie of op basis van kwaliteit –
Hoewel eikeneen rijke historie heeft in bouwtoepassingen, blijkt dat geen garantie te zijnvoor een duurzame toepassing in de huidige tijd. De vragen die tijdens deze SHRstudiemiddag beantwoord worden zijn waarom eiken in het verleden zoveel istoegepast en wat de waarde van de houtsoort eiken is in de huidige bouw.
Kosten deelname€ 50,= incl. BTW.
Aanmelding viainfo@shr.nl (onder vermelding van naam en bedrijfsnaam en deelname SHR-studiemiddag en of u deelneemt aan de rondleiding) en na overmaken € 50,= aan NL23ABNA055.65.47.055, ook ondervermelding van deelname SHR- Studiemiddag.
Locatie:
Bataviawerf
Oostvaardersdijk 01-09
8242 PA Lelystad
Om 11:30 uur is er voor geïnteresseerden een rondleiding over de Bataviawerf en het schip De Batavia. Als u hier gebruik van wilt maken moet u dit bij inschrijving opgeven.
Programma
13:00 uur Ontvangst in restaurant Bataviawerf
13:30 uur Welkom en introductie op de Bataviawerf (Anton van den Heuvel)
13:35 uur Opening studiedag door dagvoorzitter
13:40 uur Eiken bossen (vroeger en nu) (Jan den Ouden, WUR)
Dezomer- en wintereik zijn de houtproducenten van eiken. Uitgelegd word hoe debossen er vroeger uitzagen en er wordt een inschatting gegeven van afmetingenen kwaliteiten. Hiernaast wordt de huidige verspreiding van eiken in Europagetoond en wordt aangegeven welke kwaliteiten en afmetingen te verwachten zijn.Vanuit de Bosbouwkant wordt de vraag beantwoord waarom vroeger zoveel eiken werdtoegepast.
14:10uur Eiken in bouwhistorie en handel (Gabri van Tussenbroek, BMA)
Eikenis in Nederland eeuwen lang tot circa 1600 een veel gebruikte houtsoort geweest. In Holland werd uit verschillende gebieden eiken betrokken, in de loopvan de zestiende eeuw van steeds verder weg. Uitgelegd wordt waarom dehoutsoort zo belangrijk was en hoe de handelsstromen en herkomstgebiedenveranderden in de tijd. Na 1600 wordt eiken minder toegepast maar uitAmsterdams onderzoek blijkt dat er enkele opvallende uitzonderingen zijn.Uitgelegd wordt wat er in het gebruik van eiken veranderde en hoe dit teachterhalen is en hiermee kan de vraag beantwoord worden waarom er vroegerzoveel eiken werd toegepast.
14.40uur Eigenschappen van eiken (Jos Creemers, SHR)
Deeigenschappen die de houtsoort zo bijzonder maken en de eigenschappen diespecifiek zijn worden uitgelegd. Aan de orde komen vochtgedrag, sterkte,weerstand tegen schimmels, bacteriën en insecten, de inhoudsstoffen en huneffecten op gebruik, scheuren en specifieke visuele effecten zoals maanringen.Ambachtelijke methodes om de eigenschappen te verbeteren worden besproken zoalsdoor specifieke kap (winterkap, bij afnemende maan) en wateren. Vanuit de Houttechnologie wordt de vraag beantwoordt waarom eiken vroeger zoveel werdtoegepast. Waren het zijn eigenschappen waarmee eiken zich onderscheidde tenopzichte van de andere beschikbare houtsoorten, of had het toch met beschikbareafmetingen en kwaliteiten of bewerkingstechnieken te maken?
15:10uur Hout bekijken / koffie en thee
Typischehoutkwaliteiten worden getoond door Assinkhout en Houtzagerij Twickel, gewaterdeiken door Kien met Hout en bijzondere afmetingen door de Bataviawerf.
15:40uur Houtkwaliteit van eiken (Peter de Graauw, SKH)
Eikenheeft een specifiek uiterlijk door het voorkomen van spiegels, vlammen, strepenen maanringen. Op basis van de voorkomende houtgebreken zoals kwasten, hart,spint, draadverloop, verkleuringen en aantasting wordt eiken ingedeeld inkwaliteiten. Deze indeling verschilt per land, maar ook per toepassing enzaagwijze. Een overzicht van kwaliteiten en sterkteklassen in de markt wordtgegeven. Goede kwaliteit eiken is op stam te herkennen maar ook goede kwaliteitmoet met zorg verwerkt en opgeslagen worden om onvolkomenheden door zagen,opslag en drogen te voorkomen. In de kwaliteit van eiken ligt deels hetantwoord op de vraag waarom eiken vroeger zoveel werd toegepast.
16:10uur Toepassingen van eiken (René Klaassen, SHR)
Hetverleden ligt achter ons en op de houtmarkt is het houtsoortaanbod enormtoegenomen en zijn kwaliteit en kosten belangrijke aspecten. Ook de manier vanbouwen en het houtgebruik zijn inmiddels behoorlijk veranderd. In welketoepassingen wordt eiken nog veel en duurzaam gebruikt en in welke toepassingenspeelt eiken een minder belangrijke rol? Dit overzicht geeft dan verder inzichtin de vraag waarom vroeger zoveel eiken werd toegepast.
16:40uur Afsluiting / borrel